اجزای تشکیل ‌دهنده کاتالیزور

اجزای کاتالیزور شامل ماده کاتالیزگر، هسته و لایه اکسیدی می‌شوند. ماده کاتالیزگر از فلزات گران‌قیمتی مانند طلا، پالادیوم، رادیوم، پلاتین، کادمیوم یا ترکیبی از آنها تشکیل شده است. به دلیل وجود این فلزات ارزشمند، قیمت کاتالیزور خودرو هم افزایش می‌یابد. در نتیجه بیشتر رانندگان در هنگام خرابی، تعمیر کاتالیزور را بر تعویض آن ترجیح می‌دهند. 
قسمت مرکزی کاتالیزور، هسته آن است که از جنس سرامیک مونولیت می‌باشد. این بخش، ساختاری شبیه لانه زنبور دارد. یکی دیگر از اجزای کاتالیزور خودرو، لایه اکسیدی آن است. این قسمت از موادی مانند اکسید آلومینیوم، سیلیکا، آلومینا یا دی اکسید تیتانیوم تشکیل شده است. لایه اکسیدی وظیفه دارد تا از ماده کاتالیزگر محافظت کند. 
علائم خرابی کاتالیزور 
علائم خرابی کاتالیزور به نوع مشکل آن بستگی دارد. با این حال، اصلی‌ترین علائم و نشانه های خرابی کاتالیزور خودرو شامل موارد زیر می‌شوند.
1- استشمام بوی بد و نامطبوع از اگزوز
شایع‌ترین علامت خرابی کاتالیزور خودرو، استشمام بویی شبیه بوی تخم مرغ گندیده از اگزوز است. 

2- بالا رفتن دمای موتور
گاهی اوقات اشکال در کاتالیزور خودرو باعث افزایش دمای موتور می‌شود. این رویداد ممکن است به علت جمع شدن سوخت نسوخته در سیستم اگزوز رخ دهد. 

3- اختلال در عملکرد موتور 
یکی دیگر از علائمی که به شما هشدار می‌دهند کاتالیزور دچار مشکل شده است، عدم عملکرد صحیح موتور است. در این حالت، بخش‌هایی از اگزوز مسدود می‌گردند و گازهای آلاینده نمی‌توانند به صورت کامل از اگزوز خارج شوند. به همین علت است که خودروی شما سخت روشن می‌شود یا اینکه بد استارت می‌خورد. اختلال در کاتالیزور باعث بد کار کردن موتور، لرزش و افزایش مصرف سوخت می‌شود. در این وضعیت نیاز به تعمیر کاتالیزور است. 

4- کاهش شتاب خودرو
هنگامی که کاتالیزور آسیب می‌بیند یا خراب می‌شود، شتاب خودرو به ویژه در آغاز حرکت کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق به علت کم شدن توان موتور است. خروج ناقص گازهای آلاینده از اگزوز تاثیر منفی روی توان موتور دارد. 

5- افزایش آلایندگی
همان‌طور که می‌دانید کاتالیزور وظیفه دارد تا گازهای آلاینده و خطرناک را به گازهای کم‌خطر یا بی‌خطر تبدیل کند. اگر این قطعه خراب شود، میزان آلایندگی افزایش می‌یابد. در اثر خرابی کاتالیزور، مقادیر HC و CO بیشتر از حد نرمال می‌گردد و خودروی شما در تست آلایندگی مراکز اخذ معاینه فنی رد می‌شود. 

6- شنیدن صدای عجیب از سیستم اگزوز
یکی دیگر از علائم خرابی کاتالیزور، شنیدن صداهای غیرعادی و عجیب از سیستم اگزوز است. این اتفاق می‌تواند به علت جمع شدن سوخت نسوخته در کاتالیزور رخ دهد. اگر متوجه این علامت شدید، اقدامات لازم برای تعمیر کاتالیزور را انجام دهید. 

زمان تعویض کاتالیزور 
یکی از سوالاتی که برای بسیاری از افراد وجود دارد این است که چه موقع باید کاتالیزور را تعویض کنیم؟ زمانی که کاتالیزور خودرو عملکرد مناسبی ندارد باید به تعمیرگاه مراجعه کنید. تعمیرکار به بررسی وضعیت شبکه اسفنجی می‌پردازد.

اگر فقط دچار رسوب شده باشد، مشکل را با سرویس و شستشو حل می‌کند. به این ترتیب کاتالیزور به حالت اول بازمی‌گردد و می‌توان دوباره از آن استفاده کرد. اما در مواقعی که این قطعه شکسته شود، دیگر با سرویس و شستشو نمی‌توان مشکل را رفع کرد. در این شرایط باید یک کاتالیزور جدید خریداری و نصب شود.

تعویض کاتالیزور صدمه‌دیده اهمیت زیادی دارد. همان‌طور که می‌دانید این قطعه نقش مهمی در تصفیه گازهای سمی خروجی از خودرو دارد. اگر به درستی وظیفه خود را انجام ندهد، این گازها به موتور بازمی‌گردند و موجب آسیب دیدن آن می‌شوند. در موارد شدیدتر ممکن است به داخل کابین خودرو نفوذ کنند و سلامت سرنشینان را به خطر بیندازند.