موثرترین راهکاری که برای توانبخشی بیماران فلج مغزی در نظر گرفته شده، روش های کاردرمانی است کاردرمانی برای بیماران فلج مغزی به دو روش ذهنی و جسمی انجام می شود. این تکنیک ها باعث می شوند که علائم عصبی و جسمی این بیماری با گذشت زمان شدیدتر نشوند و توان حرکتی و عصبی فرد افزایش یابد. کاردرمانی برای بیماران فلج مغزی عوارض این اختلال را کاهش می دهد. فلج مغزی با چالش های جسمی و شناختی همراه است که می تواند توانایی بیمار را در انجام فعالیت های روزمره مختل کند. کار درمانی این محدودیت ها را هدف قرار داده و بیماران را قادر می سازد تا به طور کامل در زندگی روزمره شرکت کرده و به اهداف فردی برسند. کاردرمانی برای هر فردی با هر سنی که از فلج مغزی رنج می برد مفید است. این توانبخشی به کودکان در جهت بازی و یادگیری کمک می کند. همچنین به آن ها آموزش می دهد تا درگیر روابط اجتماعی شوند و در مدرسه شرکت کنند. هر چه کاردرمانی برای فرد مبتلا به فلج مغزی زود تر شروع شود، نتایج مادام العمر بهتر است. اگر نیاز به کاردرمانی دارید می توانید به مرکز کاردرمانی در شرق تهران مراجعه کنید.
اهداف کار درمانی برای بیماران فلج مغزی
این روش درمان اثرات بسیاری بر بهبود وضعیت و سطح کیفی زندگی روزمره بیمار دارد. از این اثرات می توان بازیابی و افزایش حداکثری توانایی های بیمار، آموزش الگوی صحیح حرکتی، بالا رفتن سطح توجه و تمرکز، بهبود حافظه، بهتر شدن پردازش حواس و یک پارچگی آن ها، افزایش درک محیطی، بالا رفتن قدرت عضلانی و جلوگیری از بدفرمی مفاصل، آموزش انجام عکس العمل های مناسب و حرکات تعادلی را نام برد. ایجاد حس هویت و بالا بردن اعتماد به نفس از اهداف دیگر کاردرمانی برای بیماران فلج مغزی می باشد.
تکنیک های کار درمانی برای بیماران سی پی (فلج مغزی)
کاردرمانی برای سی پی یک شیوه درمانی است که اهداف مختلفی را دنبال می کند. از طرف دیگر روز به روز شیوه های درمانی جدیدی در دنیا رشد پیدا می کنند. به همین دلیل نیاز است این رشته هم خود را به روز کند و تلاش نماید تا روش های نوینی را برای حل مشکلات مراجعان خود مورد استفاده قرار دهد. در همین راستا روش های مختلفی برای رفع مشکلات افراد فلج مغزی توسعه داده شده که به بهبود این افراد کمک خواهد کرد. این روش ها عبارتند از:
1- روش بوبت یا ndt: این متد یکی از رویکردهای رایج مورد استفاده برای کودکان مبتلا به فلج مغزی می باشد. در این رویکرد با تمرکز بر مهار مشکلات و عوارضی که در اثر اسپاسم عضلانی یا عدم حرکت در فلج مغزی اتفاق افتاده، شرایط حرکتی فرد را بهبود می بخشند. البته در نسخه جدید این متد که به عنوان new bobath یا بوبت جدید شناخته می شود، تمرکز بر روی نقاط قوت و تقویت افراد است.
2- متد CIMT: این روش برای درمان فلج مغزی خصوصا کودکان نوع همی پلژی است که با محدود کردن حرکت در اندام قوی تر، نوعی اجبار در استفاده از اندام ضعیف را برای فرد ایجاد می کند. به مرور زمان فرد مجبور می شود که از اندام ضعیف خود استفاده کند. با این کار همه دامنه حرکتی آن افزایش می یابد و دستیابی به قدرت عضلانی مناسب برای فرد ساده تر خواهد شد.
3- روش patterning: این متد نیز از تئوری هایی است که حدودا در ۵۰ تا ۶۰ سال پیش ارائه شد. کاردرمانگر در این متد الگوها و وضعیت های خاصی مانند روی دو زانو ایستادن را ایجاد می کند. فرد در طول روز بارها و بارها باید این الگو را در خود ایجاد نماید. به این ترتیب فرد برای طی کردن مراحل رشد حرکتی بیشتر آماده خواهد شد. روش patterning ممکن است از تکنیک های دیگری مانند وزن اندازی، براشینگ یا joint compression به صورت همزمان استفاده کند. هر چند متد patterning در کار درمانی بیماران فلج مغزی جزو روش های کهن محسوب می شود اما تاثیر گذاری آن کاملا اثبات شده و اکثر درمانگرها از آن استفاده می کنند.
4- بازی درمانی: کار درمانی از فعالیت ها برای رسیدن به حداکثر توانایی و استقلال فرد کمک می گیرد. در کودکان هم فعالیت اصلی شامل بازی درمانی خواهد بود. بنابراین می توان گفت بازی درمانی دمیدن روح کاردرمانی در قالبی جدید متناسب با کودکان می باشد. ممکن است بازی درمانی به عنوان یک تکنیک مجزا در کار درمانی مورد استفاده قرار گیرد یا در ترکیب با سایر تکنیک ها به بهبود کودک مبتلا به سی پی کمک کند. برای نمونه می توان آب درمانی و بازی درمانی را ترکیب نمود و از بازی های آبی در محیط استخر برای آب درمانی کمک گرفت.
5- آب درمانی: یکی از محبوب ترین و مفیدترین روش های درمانی برای افراد مبتلا به فلج مغزی است که از ناراحتی ها و ناتوانی هایی در اندام رنج می برند. آب درمانی به دلیل کاهش فشار وارده به عضلات و مفاصل پایین تنه، حرکت را راحت تر خواهد کرد. به صورتی که بسیاری از افراد در آب ساده تر راه می روند. از طرفی دیگر به خاطر مقاومتی که در برابر حرکات عادی ایجاد می کند به تقویت عضلات کمک خواهد نمود. به طور کلی با استفاده از آب درمانی با آب گرم، این بیماران می توانند از طریق ویژگی طبیعی ترمیم کنندگی و سم زدایی آب، درمان موثری دریافت کنند.
6- اسب درمانی: برخی از روش ها وجود دارند که با اهداف مورد نظر در کار درمانی هم راستا و هم جهت هستند. اما هنوز به صورتی گسترش پیدا نکرده اند که بتوان آن را در هر کلینیک مشاهده نمود. اسب درمانی یکی از این روش ها است که در بهبود حس عمقی و تقویت عضلات تنه به افراد مبتلا به فلج مغزی کمک می کند. استفاده از لباس فضایی در درمان اختلال سی پی به بهبود حس عمقی، نرمال سازی تون عضلانی، اصلاح الگوی gait و بهبود آگاهی فضایی فرد نیز کمک خواهد کرد. این روش هم یکی از روش هایی است که هنوز در فاز توسعه و تحقیق قرار دارد.
چه زمانی نیاز به کار درمانی است؟
در صورت نیاز به کمک هنگام انجام فعالیت های روزمره و تکالیف، کار درمانی برای کودکان مبتلا به فلج مغزی توصیه می شود. از آنجا که هر مورد فلج مغزی منحصر به فرد است، متخصصان پزشکی یک سری آزمایش ها و ارزیابی هایی را انجام می دهند که در زیر شرح داده شده است.
• تست مهارت های حرکتی: آزمایش برای تشخیص این که آیا فرد می تواند حرکات اندام هایی مانند بازوها، پاها و هماهنگی مناسب بدن را کنترل کند.
• عملکرد شناختی: آزمایش فعالیت های مغزی که استدلال، حافظه، توجه، زبان، دستیابی به اطلاعات و موارد دیگر را شامل می شود.
• تست مهارت های رشدی: آزمایش برای تعیین سطح مهارت شناختی رشد کودکان مبتلا به فلج مغزی می باشد.
- ۰۲/۰۴/۲۰